Dokument-Nr. 10271
Bertram, Adolf Johannes an Pacelli, Eugenio
Breslau, 23. November 1920

Excellentissime et Reverendissime Domine!
Quod attinet petitionem Societatis a S. Raphaele pro emigrantibus d. d. 6. Augusti 1920, quam una cum benignissimo Rescripto S. Congregationis Concistorialis d. 30. Octobris h. a. – Nr. 768,13 – hisce acclusam remitto, haec devotissime exponere mihi liceat.
Specialis excitatio episcoporum et fidelium Germaniae ad offerendam stipem pro hujus Societatis expensis non est necessaria. Omnes episcopi jam ejusmodi adhortationes saepe saepius publicaverunt ante bellum et item nunc post bellum ita agere decreverunt et ex parte jam impleverunt. Ita exempli gratia in Actis Dioecesanis Breslaviensibus hoc mense iterum publicata est istantibus verbis nova hujus Societatis commendatio. In variis dioecesibus, etiam in mea Breslaviensi dioecesi, singulis annis per omnes parochiales ecclesias habentur pro Societate S. Raphaelis publicae collectae eleemosynarum cum commendatione ex ambone, non sine bono effectu.
Accedit quod, si in hisce summae egestatis temporibus nimis saepe cumularentur excitationes ad eleemosynas dandas pro quibuscunque singularum societatum indigentiis, ori-
36v
retur taedium quoddam erga ejusmodi in excitando immoderantiam. Prudens regula: "sit modus in rebus", valet etiam in arte mendicandi et collectandi.
Optandum vero est, ut S. Congregatio Consistorialis aliquem det nutum Ordinariis dioeceseon Americae, imprimis Americae Australis, uti tertio loco petitum est in supplici libello Societatis a S. Raphaele, nempe
1. ut Ordinarii regionum, in quas emigrantes veniunt, permittant sacerdotibus, qui litteris authenticis commendatitiis muniti comitantur emigrantes, curam animarum agere in emigrantium lingus vernacula, atque
2. ut si desint tales sacerdotes comitantes, per alios sacerdotes emigrantibus procurent spiritualia solatia et sacramentorum receptionem.
Causae sunt sequentes:
1. Uti cognevi ex litteris a sacerdotibus americanis mihi missi, valde difficilis passim facta est conditio Germanicorum in variis Americae Statibus, quia calumniae incessanter ab hostibus dispersae id effecerunt, ut indoles Germanicorum appareret deterior atque crudelior indole et cultura antiquorum Hunnorum. Hisco calumniis prudenter et ad instar medici occurrere decet auctoritatem ecclesiasticam, quae munus gerit Divini Pastoris vulnera nationum sanantis et caritatis leges proclamantis in quavis occasione idonea. Odio ex indicatis calumniis orto occurrere Sancta Sedes po-
37r
test non tam protestationibus, quam spiritualibus caritatis officiis erga immigrantes praestitis cum fraterno respectu.
2. Deest immigrantibus illud praesidium et adjumentum valde efficax, quod ante bellum constitit in connexionibus ortis ex commercii et industrialium negotiorum nexibus. Omnia haec commerciorum et operum industrialium vincula per Anglorum astutiam disrupta sunt.
3. Periculum est, ut pauperer emigrantes deficientibus humanitatis signis in desparationem quandam cadant, quae est fons ruinae moralitatis. Spiritus diffidentiae cresceret, si ipsa auctoritas ecclesiastica in regionibus immigrationum despectionem quandam vel negligentiam erga immigrantes monstraret.
4. Ubique in Hispanis et America Australi Lutheranae religionis ministri e Germania et a Societatibus Angliae missi prudentissime curam immigrantium gerunt in lingua vernacula. Exinde oritur periculum seductionis vehementer timendum, praesertim quum Lutheranis ministris non desint subsidia pecuniaria satis ampla.
Summa cum aestimatione et devotione persevero esse
Excellentiae Vestrae Reverendissimae
obsequiosissime servus
A. Card. Bertram
Princeps Episcopus Wratislaviensis.
Empfohlene Zitierweise
Bertram, Adolf Johannes an Pacelli, Eugenio vom 23. November 1920, Anlage, in: 'Kritische Online-Edition der Nuntiaturberichte Eugenio Pacellis (1917-1929)', Dokument Nr. 10271, URL: www.pacelli-edition.de/Dokument/10271. Letzter Zugriff am: 28.03.2024.
Online seit 14.01.2013.