Dokument-Nr. 2954
Blaeschke, Alfons
an Pius XI.
Breslau, 15. Oktober 1926
Capitulum Ecclesiae Cathedralis Wratislaviensis ad pedes Sanctitatis Vestrae prostratum, qua adstringitur cura conservandorum bonorum Ecclesiae Cathedralis realium, humillime expostulat, ut eis quae litteris diei 25. augusti h. a. Sanctitati Vestrae de bonis in ditione Polonica conservandis subministravit filiali fiducia adjungere possit quae sequuntur.
Die 4. h. m. Commissio deputatorum a Ministeriis Reipublicae Polonicae in civitatem provincialem Poznan venit ad cognoscendas difficultates, quae administratione coactiva bonorum Ecclesiae Cathedralis Wratislaviensis in Polonia sitorum emerserunt. Capitulum invitatum est, ut partem habeat in disceptatione. Haec tractatio Commissionis Ministerialis causam nobis dedit sollicitudinis et
22v
timoris, ne actiones Ministerii tandem aliquando eo
perducere possent, ut dotatio ruralis quam Ecclesia Cathedralis Wratislaviensis jam a
400 annis justo jure possidet, quam Sedes Apostolica Bulla circumscriptionis d.
16. julii 1821 "De salute animarum" sub nr. LIV sollemniter tutata est,
quamque Gubernium Borussicum juxta eandem Bullam semper absque ulla laesione vel diminutione
servavit, nunc periret.Cum res sit maximi momenti tam pro Ecclsia Cathedrali quam pro tota dioecesi Wratislaviensi et cum ad nos secundum statuta ab Episcopo approbata cura et administratio istorum bonorum pertineat, ad sapientissimam tutelam Sanctitatis Vestrae iterum confugimus et pro conservatione dotationis de qua quaestio est sequentes animadversiones adducere audemus.
1. "Tenuta ecclesiastica" sive dominium Tscheschen maximam partem bonorum Ecclesiae Cathedralis constituit. Reditus huius tenutae qui ex ordinarie contingentibus quotannis ad summam circa 60.000 marcarum teutonicarum ascenderunt, Ecclesiae
23r
Cathedrali ad solvendos sumptus divini
Cultus, ad conservandum et restaurandum aedificium Ecclesiae Cathedralis, ad solvenda
salaria ministris servitio cultus divini addictis debita, ad satisfaciendum obligationibus
ex jurepatronatus Capituli provenientibus ita sunt necessarii, ut iisdem, postquam tres
quintae partes totius praedii dotalis ad Rempublicam Polonicam pervenerunt, maxima ex parte
deficientibus, defectus nonnisi ex tributis dioecesanorum provisorio modo suppleri
potuerint.2. De numero dioecesanorum Wratislaviensium erectione dioecesis Katowicensis 1.000.000 (milio) animarum subtractae sunt, quo facto eorum facultas contribuendi pro Ecclesia Cathdrali magnopere est debilitata; dum alia ex parte indigentiae Ecclesiae Cathedralis, quippe quae ab amplitudine dioeceseos vel numero dioecesanorum non sint dependentes, imminutae maneant.
Praeterea dioecesani propter peremptionem valoris summarum capitalium fundationum ecclsiasticarum, scl. bonorum dotalium parochiarum,
23v
fabricarum ecclesiarum etc.,
contributionibus ad sublevandas urgentiores necessitates in propriis parochiis adeo sunt
onerati, ut per longe tempus defectus redituum Ecclesiae Cathedralis supplere certo non
possint.Difficultas augetur eo quod ad longissima tempora potentia dioecesanorem solvendi tributa per tristissimam conditionem oeconomicam totius nationis gravissime est diminuta.
3. Etiamsi Respublica Polonica pro confiscando dominio rurali Capitulo plenam atque praesentem pecuniam solvere parata esset, tamen talis confiscatio vel liquidatio absque gravi damno fieri vix posset, tum quia minor pars possessionum quae in territorio Borussico permanet, ex connexu cum majore parte sub ditione Polonica sita soluta, magnam caperet diminutionem redituum, tum quia impossibile esset, in compensationem pro praedio in Polonia ablato praedium acquirere immediate contiguum ei quod remanet in parte Borussico.
4. Etiam praecisione facta a rationibus, quas circa damna materialia
24r
adduximus, Capitulum, ad mentem Sedis
Apostolicae nunc ulli sublationi per confiscationem vel liquidationem vel diminutioni
dotationis realis Ecclesiae Cathedralis Wratislaviensis contradicere cogitur ex rationibus,
quas hic addere nobis liceat.Sapientissima est norma ecclesiastica, juxta quam Ecclesia Status ad conservandas vel de novo comparandas dotationes reales pro institutis ecclesiasticis adigere intendit, quae norma etiam in supralaudata Bulla "De salute animarum" adhibita est. Haec norma violaretur, si in casu nostro loco conservationis dotationis realis admitteretur compensatio in pecunia solvenda. Talem violationem normae generalis in casu propter funestas sequelas majores pertimescendam putamus; nam una ex parte Respublica Cechoslovacica casu admissae compensationis pro bonis in Polonia sitis praecedens quoddam habere posset optatum pro suo proposito confiscandi bona ecclesiastica dioecesis Wratislaviensis in parte Cechoslovacica (olim Silesia Austriaca) sita;
alia ex parte Gubernium Borussicum,
24v
quippe quod in casu ipsum
conservationem dotationis realis exoptet et urgeat, si haec dotatio in totum vel etiam in
partem abque culpa sua periret, decursu praesentium pertractationum circa concordatum cum
Sede Apostolica ineundum minus propensum se exhibere posset ad agnoscendam et exsequendam
normam juris ecclesiastici, juxta quam, quod eius fieri potest, institutis ecclesiasticis
providendum est dotationibus realibus.Beatissime Pater!
Superius factae considerationes non parvi certe momenti cogunt nos omnino ad redintegrandam precem jam prolatam,
ut Ecclesiae Cathedrali nostrae bona dotalia in Polonia sita conservata maneant integra, libera ab administratione coactiva ab auctoritate civili imposita, ornata iis privilegiis, quibus in Polonia ceterae possessiones ecclesiasticae gaudent, ad libere de ea tamquam dotatione immobili Ecclesiae Cathedralis disponendum eaque libere fruendum ita, ut
25r
etiam in posterum praecepta liquidationis timenda non
sint.Petitionem vero eventualem, litteris d.d.25. augusti a.cr. insertam, ut scl. pro dempta possessione reali concedatur compensatio pecuniaria hisce ex rationibus supra expositis expresse revocamus.
Spe suffulti fore ut Sanctitas Vestra hisce enixis precibus nostris benigne annuere et jura nostra tueri dignetur, permanere nos profitemur
Sanctitatis Vestrae
humillimum ac oboedientissimum
Capitulum Cathedralis Wratislaviense
ad S. Joannem
Blaeschke,
Protonotarius Apostolicus
a. i. p.
capituli praepositus.