Dokument-Nr. 6567
Poggenburg, Johannes
: Relatio de Seminario dioecesis Monasteriensis. Münster, vor dem 05. Oktober 1917
1. Dioecesi proprium est Seminarium in 4 aedificia divisum.
a. Seminaria minora puerorum duo adsunt, alterum in hac urbe sub invocatione s. Ludgeri, alterum in Canonia Gaesdonck trans Rhenum sub invocatione S. Augustini.
In Collegium Ludgerianum admittuntur pueri bonae indolis et voluntatis ad statum clericalem suscipiendum propensae, qui duodecimo vitae anno completo jam per 3 vel 4 annos studiis incubuerunt. Per 5 vel 6 deinde annos in hoc collegio commorantes studiis humanioribus in publicis huius urbis gymnasiis operam dant. Collegium hoc fundatum est a. 1894.
Canonia Gaesdonck olim fuit domus Canonicorum Regularium s. Augustini. Per gubernium gallicum suppressa ab Episcopo Casparo Maximiliano de Droste in usum neopresbyterorum requisita, anno vero 1847 in Seminarium puerorum immutata est. Admittuntur pueri, qui tribus studiorum humaniorum annis expletis decimum septimum aetatis annum nondum attigerunt. Edocentur a sacerdotibus magistris, quorum nominatio Ordinario competit. Omnes hi sacerdotes cum Rectore in Seminario resident.
b. Seminarium majus in duo aedificia divisum est.
α. Collegium Borromaeum 2. Studiis humanioribus absolutis juvenes hoc ingrediuntur collegium, ubi per 3 annos philosophicas et theologicas praelectiones professorum Universitatis Monasteriensis audiunt. Hoc collegium fundatum est a. 1854.
β. Seminarium episcopale 3. Triennio absoluto et examine pro introitu feliciter superato in proprie dictum Seminarium4 admittuntur, ubi et professorum ordinis theologici Universitatibus de disciplinis theologicis praelectiones frequentare pergunt et in ipso Seminario ab huius Regentibus de practica5 muneris sacerdotalis administratione edocentur. Interim ad sacros ordines promoventur. Seminarium fundatum est a. 1776.
2. Seminarium, quo alumni plurium dioecesium conveniant, non adest. In Seminarium nostrum ordinarie non admittuntur nisi s. theologiae candidati ex nostra dioecesi oriundi. Si quando propter praesentium temporum difficul-
2
tates aliarum dioecesium
candidati, qui in hac Universitate studiis vacant, admittuntur, hi omnibus legibus pro
Seminario nostro latis et Regentium immediatae directioni subsunt.3. Omnia horum collegiorum aedificia non multis abhinc annis denuo erecta et disciplinae et valetudinis legibus optime respondent. A vicinorum introspectu aliisque servitutibus libera atque hortis et atriis ad spatiandum instructa sunt.
Collegium Ludgerianum a. 1902 noviter aedificatum locum praebet 130 discipulis. Collegium Augustianum ecclesia veteri optime renovata multisque sat amplis aedificiis instructum, hortis, silvis, campis circumdatum 150-160 discipulos excipere potest.
Collegium Borromaeum quinque his ultimis annis a fundamentis splendide de novo exstructum 250 alumnos, Seminarium episcopale partim 50 partim 30 ante annis aedificatum 110 alumnos capere potest.
4. Collegium quidem Ludgerianum habet locum non longe ab urbe situm, quo discipuli ejus ludendi causa saepe conveniunt; rusticationis vero domus, ubi alumni saltem maxima ex parte temporis autumnales agant ferias, non adest. Omnes enim alumni toto feriarum tempore apud parentes degere solent.
II De reditibus, expensis et oneribus
A. De Collegio Ludgeriano
5. Reditus certi
| ex bonis immobilibus | 180 Mk |
| ex obligatoribus et capitibus pecuniarum | 300 Mk |
| ex fundatione Episcopi Joannis Bernardi | 580 Mk6 |
| x collectis per dioecesim factis | 20.000 Mk |
| Ex pensionibus alumnorum | 38.000 Mk |
6. Pensio persolvitur 570 Marcarum pro victu tantum (Instituuntur discipuli in gymnasiis publicis). Remittitur aliquibus ex parte pro necessitate et indigentia, scil. ad 480, 390, 300, 210 Marcas.
3
7. Expensae fiunt | in honorarium Praesidis | 1.200 Mk |
| in honorarium Praefescti | 600 Mk |
| in honorarium Oeconomi | 400 Mk |
| pro Monialibus rem familiarem administrantibus | 1.650 Mk |
| in famulorum salarium | 1.350 Mk |
| in alimenta omnium in Collegio degentium | 4.000 Mk |
| in tributa publica seu vectigalia | 650 Mk |
| in conservationem aedificii aliosque usus, in cultum, in bibliothecam | 13.100 Mk7 |
9. Collegium non tenetur oneribus Missarum aliisque abligationibus piis vel alterius generis.
10. Universa ratio introitus vel exitus est 58.000 Mk.
B. De Collegio Augustiniano in Gaesdonck
5. Reditus certi
| ex bonis immobilibus | 1.000 Mk |
| ex titulis debiti publici | 1.050 Mk |
| ex censibus | 3.750 Mk |
| ex fundatione Horstermanns, quae dicitur, et aliis fundationibus | 6.500 Mk |
| Discipuli solvunt pro victu et institutione | 100.000 Mk8 |
| 6. Singuli discipuli solvunt quotannis | pro victu | 600 Mk |
| pro institutione | 120 Mk | |
| Ratione belli praeterea | pro victu solvuntur | 90 Mk |
7. Expensae:
4
| In honorarium praesidis et magistrorum impenduntur | 25.000 Mk |
| Pro Monialibus rem familiarem administrantibus | 2.700 Mk |
| In famulorum salarium | 4.300 Mk |
| In alimenta omnium in seminario degentium | 70.000 Mk |
| In tributa publica | 2.500 Mk |
| In conservationem aedificii etc. | 15.000 Mk9 |
9. Seminarium solvit stipendia
| 499 Missarum | 977,50 Mk |
| pro stipibus variis pendere obligatur | 7600 Mk10 |
C. De Collegio Borromaeo
5. Reditus certi
| ex bonis immobilibus | 13.250 Mk |
| ex obligationibus et capitibus pecuniarum | 7.000 Mk |
| ex piis fundationibus | 1.100 Mk |
| ex collectis per dioecesim factis aliisque subventionibus Ordinarii | 47.000 Mk |
| ex stipendiis studiorum pro s. theologiae studiosis factis | 7.000 Mk |
| ex pensionibus alumnorum | 74.000 Mk11 |
6. Pensio pro victu ab alumnis persolvitur 510 Marcarum (Instituuntur a professoribus ordinis theologici Universitatis). Quae pensio remittitur aliquibus ex parte pro necessitate et indigentia, non tamen ultra dimidiam partem.
7. Expensae fiunt
| in honorarium praepositorum | 2.800 Mk |
| in famulorum salarium | 4.000 Mk12 |
5
| in alimenta omnium in Seminario degentium | 60.000 Mk13 |
| in tributa publica seu vectigalia | 1.550 Mk |
| in conservationem aedificii, in cultum, bibliothecam, aegrorum curam | 17.000 Mk |
Obligationibus ex aere alieno annuis (44.000 Mk) partim ex ipsius Collegii reditibus certis ac perpetuis, partim ex subventionibus, quae ab Ordinario de dioeceseos reditibus Collegio per annum assignantur, satisfit. Ad exstinguenda paulatim debita quaedam pars aeris alieni (2.000 Mk) restituitur creditoribus lege, quae dicitur amortisationis; quidquid vero superest de reditibus sive certis sive incertis (18.000 Mk), convertitur in sortem, ut constituatur per annos caput pecuniarum summae aeris alieni correspondens. Ita spes aeris alieni restituendi intra 20 circiter annos certa affulget.
9. Collegium tenetur tantum pensionibus (ratione fundationum piarum), quae summam 420 Marcarum attingunt. Quae a fundatoribus praescripta sunt, rite observantur.
10. Universa ratio introitus et exitus est 149.350 Mk.
D. De Seminario Episcopali
5. Reditus certi
| ex bonis immobilibus | 12.700 Mk |
| ex obligationibus et capitibus pecuniarum | 10.700 Mk |
| ex subsidio reipublicae | 7.761 Mk |
| Ex pensionibus alumnorum | 25.500 Mk14 |
6. Pensio persolvitur 360 Marcarum pro victu, quae nemini remittitur.
6
Adest autem fundatio Episcopi auxiliaris Krit,
saeculo XVI demortui. Huius caput pecuniarum constituit summam 391.391 Marcarum. Ex
hujus summae foenore (16.019 Mk pro anno 1916) solvuntur Collegio Borromaeo et
Seminario Episcopali stipendia pro alumnis indigentibus, pro alumno Collegii Borromaei
quotannis 150 Mk, pro Seminarii alumno vel tota pensio 360 Marcarum, vel dimidia
ejus pars.7. Expensae fiunt
| in honorarium Subregentis (Regens est canonicus ecclesiae cathedralis) | 1.200 Mk |
| in honorarium moderatoris cantus liturgici | 264 Mk |
| in honorarium oeconomi | 900 Mk |
| pro Monialibus rem familiarem administrantibus | 1.200 Mk |
| in famulorum salarium | 600 Mk |
| in alimenta omnium in Seminario degentium | 29.500 Mk |
| in tributa publica seu vectigalia | 2.650 Mk |
| in conservationem aedificii, in cultum, in bibliothecam etc. | 20.000 Mk15 |
9. Seminarium tenetur oneribus Missarum legendarum 887, quae rite persolvuntur.
10. Universa ratio introitus et exitus est 56.370 Mk.
III. De personis.
11 et 12 a. Collegii Ludgeriani Rector (Praeses) inde ab anno 1911 usque nunc erat Henricus Drissen, qui, cum gerendo muneri inidoneum nuper se proderet, illud dimisit et Episcopi hortatu in sanatorium se recepit attritis nervis curandis.
Praeses in regimine puerorum adjuvatur a Praefecto Josepho Peters, qui natus a. 1886, sacerdos factus a. 1911 in hac nostra Universitate literarum studiis humanioribus operam dat, ut ea postea in gymnasiis publicis docere valeat.
b. Collegio Augustiniani Rector est Professor Dr. Henricus Limberg. Natus a. 1870, sacerdos ordinatus est a. 1892. Postquam studiis philosophicis operam dedit eaque Doctoris insuper gradu insignitus felicissime absolvit, usque ad annum 1904 in Collegio Augustiniano, deinde in
7
Gymnasio Paulino hujus urbis magistri studiosae juventutis
munere magna cum diligentia uberrimoque cum fructu functus est. Anno deinde praeterito
Collegii Augustiniani Rector nominatus est.c. Collegii Borromaei Rector (Director) est Henricus Gieben, natus a. 1873, sacerdos ordinatus a. 1898. Per annos 16 variis in locis sacellani officia magna cum diligentia explevit ac deinde a. 1914 hujus Collegii Director nominatus est.
Ut alumnos in studiis adjuvet et repetitiones eorum, quae in Universitate audierunt, cum iis instituat, adest Dr. Arnoldus Struker, qui a. 1905 Romae, ubi alumnus Collegii Germanici erat, sacerdos ordinatus est.
d. Seminarii Episcopalis Rector (Regens) est Hugo Greving, natus a. 1851, sacerdos ordinatus a. 1874, cui, postquam per annos 23 sacellani, et per 11 deinde annos parochi munere optime functus est, hoc munus demandatum est a. 1909. Regentis praeter supremam rerum omnium, quae Seminarium tangunt, cognitionem et directionem imprimis est, animos juvenum clericorum pie efformare et moderari.
Additus est Regenti Subregens, qui observandae et promovendae alumnorum disciplinae continuam operam praestet, theoretice et practice liturgiam eos doceat et arte paedagogica instituat. Quod munus a. 1908 commissum est Arnoldo Francken, nato a. 1875, ordinato a. 1900, literarum theologicarum scientia, vitae honestate et animarum zelo variis in officiis ecclesiasticis optime commendato.
Qui Collegiis nostris praesunt, prudentia, doctrina, integritate vitae omnino eminent, ita, ut alumnis saluberrimum exhibeant exemplum, quo ipsi ad disciplinas ediscendas et ad virtutes excolendas accendantur. Paternam alumnorum curam habent et eos aliquando separatim audiunt, hortantur et opportune corrigunt. Demandatum officium fortiter et suaviter explere student.
13. Magister pietatis seu Director spiritualis in nostris Collegiis non adest. Eorum enim, qui Rectorum munere funguntur, haec potissimum cura est, ut fingendis alumnorum animis ad sinceram et solidam
8
pietatem toti incumbant. Confessiones alumnorum excipiuntur ab
aliis confessariis partim regularibus partim saecularibus, qui pietate et doctrina
praecellunt.14. Alumni Collegii Ludgeriani a professoribus gymnasiorum publicorum hujus urbis in literis humanioribus intruuntur.
In Collegio Augustiniano praeter Rectorem undecim sacerdotes magistri adesse solent (nunc temporis unus ex illis sacellani militum munere fungitur). Qui numerus pars est disciplinis tradendis. Omnes in Seminario convivunt. Omnes pietate, morum doctrinaeque integritate, idoneitate, diligentia, agendi ratione commendantur, ita, ut discipulis suis verbo et exemplo praeluceant. Alumni Collegii Borromaei et Seminarii Episcopalis praelectiones professorum ordinis Theologici Universitatis nostrae audiunt. Qui omnes in domibus privatis habitantes nullo modo disciplinae internae Collegiorum nostrorum se immiscent.
15. In Collegio Ludgeriano et Borromaeo praefecti studiorum, ut supra sub Nº 11 et 12 jam notatum est, alumnorum studiis praesunt, quo munere prudenter diligenterque funguntur.
In Seminario Episcopali eadem cura Subregenti demandata diligenter observatur.
16. Oeconomus Collegii Ludgeriani et Seminarii Episcopalis est Secretarius Vicariatus nostri Generalis. Collegii Borromaei reditus et expensae ab ipsomet ejus Directore administrantur. In Collegio Augustiniano hoc munere fungitur unus ex sacerdotibus. Omnes diligentes sunt in adnotandis expensis sive ordinariis, sive extraordinariis ac in peculiari archivo asservant documenta, notulas, tabulas recepti et expensi aliaque regesta negotiorum gestionem respicientia. Omnium sic peractorum negotiorum quotannis Episcopo rationem reddunt. Curant etiam, ut normae hygienicae apprime serventur, ut aedificia opportune reparentur, ut cibus sit sanus, sufficiens et convenienter praeparatus.
17. Seminarium non regitur a Congregatione.
18. Deputati pro disciplina et pro re oeconomica a s. Concilio Tridentino praescripti adsunt, quorum consilium Ordinarius juxta juris normam requirit.
19. Alumni interni in praesens adsunt
9
Collegii Ludgeriani
61Collegii Augustiniani 153
Collegii Borromaei 5
Seminarii Episcopalis 3
Qui numerus omnino impar est dioecesis necessitatibus. Annis praeteritis cujuslibet cursus annui adesse solebant in Collegio Borromaeo fere 60, in Seminario Episcopali circiter 50 alumni. Hujus vero belli tempore plusquam 200 s. theologiae candidati ex hac dioecesi, qui ss. ordines nondum susceperant, ad arma vocati sunt, e quorum numero jam 46 in proelio ceciderunt. Inter alumnos Collegiorum nostrorum non admittuntur, qui ad ss. ordines certo non aspirant. In iis, qui in Collegium Augustinianum recipi cupiunt, voluntas ad statum clericalem propensa non requiritur, praeferuntur autem, qui ad ss. ordines aspirant. Alumni externi non adsunt.
Nunc temporis s. theologiae candidati extra dioecesim non instituuntur. Aliis autem temporibus praeter illos, quos Romam, ut inter Collegii Germanici alumnos annumerentur, mittimus, libenter aliis facultatem concedimus, ad Collegium Patrum S. J. Oenipontum discedendi.
In Seminario Episcopale hoc anno dus subdiaconi ex archidioecesi Posnanensi, qui in hac Universitate studiis vacant, rogante Rmo Archi-Episcopo Dalbor, admissi sunt.
Ibidem praeterea toto hujus belli tempore peregrini sacerdotes morabantur, initio per tres menses 29 sacerdotes Belgici captivi tum saeculares, tum regulares, deinde semper sacerdotes aliqui ex Gallia et Alsatia oriundi.
20. Rei familiari administrandae addictae sunt Moniales a divina Providentia nuncupatae, quae domum inhabitant a Seminariorum aedificiis separatam.
Praeterea duo famuli adesse solent, qui magna cum cura et seliguntur et custodiuntur, ut in pietate et ordine serventur.
IV. De Pietate et Disciplina.
21. In omnibus Collegiis omniope, ut pietas excolatur, contenditur et labo-
10
ratur. Collegiorum Ludgeriani, Augustiniani et Borromaei
alumni pluries per hebdomadam aut etiam quotidie, Seminarii Episcopalis alumni omnes
quotidie ad sacram synaxim accedere solent. In Collegio Ludgeriano, Augustiniano et
Borromaeo quotannis exercitia spiritualia 3 vel 4 dierum strictissima cum
disciplina uberrimoque cum fructu ab omnibus peraguntur. In Seminario Episcopali singulis
ss. ordinibus suscipiendis exercitia spiritualia 3 vel 5 dierum
praemittuntur.22. Alumni Collegii Ludgeriani a professoribus sacerdotibus gymnasiorum publicorum hujus urbis duabus per hebdomadam horis in doctrina christiana instruuntur. Praeterea semel in hebdomada a Praeside ibi et in Collegio Augustiniano habetur de rebus spiritualibus instructio cumpia exhortatione. Alumnis Collegii Borromaei et Seminarii Episcopalis sex per hebdomadam diebus vespere a Directore vel Regente puncta meditationis proponuntur.
23. Omnibus Collegiis sunt statuta propria, data Collegio Ludgeriano a. 1889, Collegio Augustiniano a. 1893, Collegio Borromaeo a. 1886, Seminario Episcopali a. 1886, quae ubique servantur. Horarium pariter pro quotidianis alumnorum occupationibus adamussim observatur.
24. Alumni erga Superiores laudabilem praestant oboedientiam, sibimetipsis temperant, socios fraterno prosequuntur amore. Ad officia sua implenda amore et suasionibus omnino adiguntur, minis nullo modo opus est.
25. Alumni saepius erudiuntur de verae et christianae urbanitatis legibus et suadentur, ut praecepta hygienica, vestium et corporis munditiem et quandam in conversatione comitatem cum modestia et gravitate conjunctam jugiter teneant.
26. Rejecti vel dimissi ab aliis Seminariis vel ab Institutis religiosis in Seminarium non admittuntur.
27. Neque pertubationes neque scandala in Collegiis nostris obvenerunt, si paucos excipias casus, qui in puerorum seminariis acciderunt. Quoad alumnorum correctionem et expulsionem stricte servantur, quae a s. Concilio Tridentino et a Summis Pontificibus sunt praescripta.
28. Ut ex supradictis patet, juniores cum majoribus non convivunt, imo omnino ab invicem sunt separati.
29. Parochis mandatum est et identidem inculcatur, ut de alumnis
11
qui
tempore vacationis apud suos degunt, curam naviter agant atque Ordinarium et Rectores
certiores reddant, si quis alumnorum aliquid minus rectum vel minus honestum egerit.30. Ordinarius rarissime et nonnisi gravioribus ex causis s. theologiae studiosis veniam frequentandi civiles studiorum Universitates concedit, quin ibidem theologorum convictus ingrediantur.
31. Apud nos tempore pacis neque clerici neque s. theologiae studiosi servitium militare obire coguntur. Eorum vero studiosorum, qui hoc grassante bello ad arma vocati sunt, curam sollertem capellani militum agunt. Ex bello feliciter regressi post longiorem tantum in Seminario commorationem et debitam ac maturam praeparationem ad ss. ordines promovebuntur. V. De Studiis.
32. Studia humaniora novem annis in gymnasiis civilibus perficiuntur. (De Collegio Augustiniano vide I 1 a). Ibi praeter linguas Latinam (cui inprimis opera tribuitur), graecam, franco-gallicam, anglicam, hebraicam, germanicam, disciplinae mathematicae, historicae, geographicae, physicae traduntur. Collegii Lugeriani alumni et morum integritate et progressu in scientiis condiscipulis optimum exemplum praebere solent.
Eadem omnino studiorum ratio cum eodem felici alumnorum progressu in Collegio Augustiniano observatur.
33. Ss. theologiae candidati per 2 annos praelectiones philosophicas et per 3 annos praelectiones theologicas, quae in Universitate literarum Monasteriensi habentur, audiunt. Cujus Universitatis ordo Theologorum jam a. 1773, quum precibus Maximiliani Friderici Episcopi Monasteriensis a s. mem. Clemente XIV Summo Pontifice Universitas literarum in hac urbe fundaretur, erectus est. Ineunte vero saeculo XIX Gubernium Borussicum, postquam Episcopum Moansteriensem principatu et dominio temporali privavit, illius etiam jura circa Universitatem plus minusve usurpavit. Ut autem pura et sincera veritas catholica doceretur omnesque errores prohiberentur, cautum est, ne professores et doctores in s. theologia nominarentur, nisi obtento prius consensu Ordinarii, qui praevia fidei Catholicae professione facultatem docendi theologis impertitur. Ante initium cujusque semestris
12
a Summo Praeside Provinciae Episcopo programma studiorum exhiberi debet, ut moneat, si quae
sint moderanda vel reformanda. Quam novam rerum condicionem tolerari posse,
s. Congregatio Studiorum die 18 m Martii 1896 declaravit simulque facultatem
conferendi gradus academicos in s. theologia sive per Episcopum sive per ordinis
Theologorum Praesidem tamquam ejus legatum auctoritate Pontificia exercendam concessit.Praelectiones philosophicae et theologicae, ut in omnibus Germaniae Universitatibus, ita et Monasterii idiomate Germanico habentur. Prae manibus autem semper est textus latinus aut graecus s. Scripturae, canonum et decretorum ss. Conciliorum, leguntur etiam idiomate originali opera selecta ss. Patrum, s. Thomae Aquinatis praesertim necnon decreta Codicis Juris Canonici ac Summorum Pontificum. Alumni Collegii Borromaei primis duobus annis praelectiones audiunt logicas, noëticas, psychologicas, quas professor ordinis Philosophorum tradit. Qui usque nunc hoc munere fungebatus erat quidem laicus, sed verae fidei ex intimo corde addictus. Philosophiae studio non solum in Germaniae Universitatibus, sed etiam in Gregoriana almae Urbis Universitate operam dederat. In praelectionibus aeque ac libris, quos edidit, principia philosophiae s. Thomae semper secutus est. Post hujus viri in Universitatem Friburgensem translationem alius Philosophiae Professor laicus nominatus est, qui optime pariter nobis est commendatus. Praeter hunc ordinis Philosophorum professorem alius professor ordinis Theologorum, qui omnino scholam divi Thomae et 24 theses philosophicas a s. Congregatione propositas tamquam normas directivas sequitur, alumnos nostros metaphysicam docet. Repetitiones, quae in Collegio Borromaeo cum alumnis instituuntur, occasionem disceptationum philosophicarum praebent. Praefati Universitatis professores praelectiones insuper omnibus alumnis praedictis de historia philosophiae habent.
Praeter disciplinas philosophicas alumnis duorum priorum cursuum a professoribus ordinis Theologorum traduntur quaedam materiae s. Theologiae praeambulae: revelationis Christianae Apologia, Introductio in libros V. et N. T., prima pars historiae ecclesiasticae, de vocatione ad statum clericalem. – Examen quovis anno instituitur atque alumnorum et diligentiae et in studiis progressus optimum testimonium perhibere solet.
13
34. Tribus sequentibus annis alumni studio
theologicarum tantum disciplinarum operam dant, praesertim vero theologiae dogmaticae et
moralis. In praelectionibus suis ordinis Theologorum professores, qui omnes consentiente
Ordinario nominati sunt, principia divi Thomae Aquinatis semper prae oculis habent.
Editiones Summae in Universitatis et Collegiorum bibliothecis Theologiae candidatis promptae
expositaeque sunt. In exercitiis, quae seminaristica vocantur, de quaestionibus dogmaticis
et moralibus disceptationes habentur scholasticae.Traduntur praeterea hisce annis exegesis et uberior explanatio librorum veteris et novi Testamenti, jus canonicum, historia ecclesiastica, theologia pastoralis. Praelectiones etiam habentur de historia et praxi Missionum catholicarum, de paganismo etiam, quatenus ejus cognitio operi propagandae fidei prodesse potest.
Examina, quae quotannis praesidente Ordinario instituuntur et progressus in studiis et animi clericalis alumnorum testimonia perhibent praeclara.
35. Clerici in sacris caeremoniis, in cantu liturgico, necnon in iis rebus practice instruuntur, quae respiciunt Sacramentorum administrationem (praesertim modum audiendi confessiones), Evangelii explicationem et Catechismi traditionem, visitationem infirmorum, rectam et dignam agendi rationem et omnia alia, quae sacerdotem scire decet ab initio suscepti ministerii.
36. Hoc dirissimo grassante bello alumnis permissum est, ut tempore libero unicum diarium, quod jura Ecclesiae semper strenuissime defendit, legant. Qua lectione a studiis suis nullo modo distrahuntur.
37. Postquam alumni Seminarii puerorum per 9 annos gymnasium civile frequentaverunt, examen quod vocant maturitatis instituitur. Quo feliciter superato ii, qui bonam indolem et solidam pietatem satis probaverunt, in Collegium Borromaeum excipiuntur ibique quotannis de praelectionibus auditis examen finale habetur. Praemio aliquo praestantiores non donantur. Triennio et tertio examine finali absoluto iis, qui scientia et pietate satis probati inveniuntur, in Seminarium Episcopale introitus patet. Ordo Theologorum Universitatis nostrae
14
Monasteriensis, non vero Seminarium Episcopale
facultate gaudet conferendi gradus academicos. Majoris spei clerici et monentur et
stipendiis juvantur, ut aut in nostra aut in aliqua pontificia studiorum Universitate,
potissimum Romae, instituantur, ut gradus obtineant academicos.38. Alumnis Collegii Ludgeriani patet ingressus aulae gymnasii cum apparatu necessario ad studium historiae naturalis et cum instrumentis opportunis ad studium physices.
Collegium Augustianum propriam habet aulam cum splendido apparatu physico.
39. In omnibus Collegiis ampla adest bibliotheca omnibus libris instructa tam pro magistris, quam pro alumnis. Bibliotheca Collegii Borromaei, imprimis vero Seminarii Episcopalis thesaurum possidet operum ss. Patrum necnon librorum praestantissimorum ex Theologia, ex Philosophia, ex aliis disciplinis auctorum tum veterum tum recentiorum.
VI. De sacris Ordinationibus
40. Ut constet, quinam pietate, scientia, vitae integritate aliisque requisitis sacra Ordinatione digni censeantur, exquiritur
a. testimonium Superiorum Collegiorum nostrorum, qui, quidquid in singulis alumnis animadverterunt, in congressu quavis hebdomada habito invicem communicant
b. testimonium parochi loci originis alumnorum
c. testimonium Ordinarii, in cujus dioecesi per aliquod tempus commorati sunt
d. duplex examen. Alterum ante suscipiendos ordines Subdiaconatus et Diaconatus, alterum ante Presbyteratum instituitur. Quae a s. Concilio Tridentino et a Summis Pontificibus hac de re sunt praescripta, adamussim observantur.
41. Quarto intra curriculum studiorum anno conferuntur tonsura, 4 minores ordines, subdiaconatus et diaconatus, quinto anno presbyteratus. Omnes ordines in Ecclesia Cathedrali conferuntur. Spiritualia exercitia juxta methodum s. Ignatii praemittuntur: tonsurae et 4 minoribus ordinibus 3 dierum, Subdiaconatui 5 dierum, Diaconatui 3 dierum, Presbyteratui 5 dierum. Interstitia servantur et clerici suscepti ordinis munia obeunt.
15
VII. De visitatione Seminarii
42. Ordinarius saepius Seminarium majus invisit, sedulo vigilat, ut Praepositi officium suum rite impleant, alumnos ipsemet audit examinibusque interest, ut cognoscat, quo spiritu ducantur, quaenam sit eorum pietas, quinam in studiis profectus, adhortatur eos ad perpetuum omnium virtutum exercitium, maxime vero humilitatis, puritatis, caritatis erga Deum et proximum.
1↑Seitenzählung von den Editoren eingefügt.
2↑"Collegium Borromaeum" hds. vermutlich vom Empfänger unterstrichen.
3↑"Seminarium episcopale" hds. vermutlich vom Empfänger unterstrichen.
4↑"proprie dictum Seminarium" hds. vermutlich vom Empfänger
unterstrichen.
5↑"practica" hds. vermutlich vom Empfänger
unterstrichen.
6↑Links unterhalb der Zahlenkolonne hds.
vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"1.060".
7↑Links unterhalb der Zahlenkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"58.850 [sic]".
8↑Links unterhalb der Zahlenkolonne hds. vermutlich vom
Empfänger eine Linie gezogenen und notiert: "121.300".
9↑Links unterhalb der Zahlenkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger notiert: "8.577,50"; unterhalb der notierten
Zahl "8.577,50" hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und
notiert: "128.077,50".
10↑Links unterhalb der Zahlenkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"8.577,50".
11↑Links unterhalb der Zahlenkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"149.350".
12↑Links unterhalb der Zahlenkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"6.800".
13↑Links oberhalb des Textkörpers hds.
vermutlich vom Empfänger eine Kolonne mit folgenden Zahlen notiert:
"67.800", "550", "1.700"; unterhalb der notierten Zahlen hds. vermutlich vom
Empfänger eine Linie gezogenen und notiert: "85.350".
14↑Links unterhalb der Zahlkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"56.661".
15↑Links unterhalb der Zahlkolonne
hds. vermutlich vom Empfänger eine Linie gezogenen und notiert:
"56.314".